Najlepsze Licea w Polsce - Perspektywy - Srebrna Szkoła 2022

W roku szkolnym 1920/21 Państwowe Gimnazjum rozpoczęło naukę w dwóch budynkach. Jeden był własnością państwa, drugi Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Chrzanowie. W budynku "Sokoła" znajdowały się dwie sale szkolne i użytkowano salę gimnastyczną i boiska. W budynku głównym mieściło się pięć sal szkolnych, poczekalnia dla profesorów, kancelaria, mieszkanie dyrektora i pomieszczenie dla tercjana, w którym gotowano śniadania i obiady dla młodzieży. W budynku szkolnym sporo jednak było niedoborów. Brakowało pracowni specjalistycznych typu: przyrodnicza, fizyczna oraz gabinetów magazynujących odpowiednie przyrządy i pomoce szkolne. W większości przypadków szafy ze stale gromadzonymi i liczebnie powiększanymi pomocami stały na korytarzach.

W kolejnym roku szkolnym liczba i lokalizacja pomieszczeń gimnazjum nie uległa zmianie, czyniono jednak starania o powiększenie budynku. Rada Powiatowa zobowiązała się do wykonania odpowiednich prac kosztem powiatu. Ostatecznie dzięki staraniom Rady Powiatu i poparciu różnych osób prywatnych, instytucji przemysłowych i przedstawicieli Komitetu Rodzicielskiego Szkoły rozpoczęto w roku szkolnym 1922/23 budowę jednego skrzydła dwupiętrowego budynku głównego, które miało obejmować w przyszłości dziewięć sal wykładowych oraz dwie sale w suterenach z przeznaczeniem na warsztaty studenckie.

 

Do szczególnie hojnych ofiarodawców należały okoliczne zakłady przemysłowe takie jak: Huta Szkła w Szczakowej, Cementownia w Górce i Płazie, Kopalnia Galmanu "Matylda" w Kątach, Rafineria Nafty w Trzebini, Gwarectwo w Jaworznie, Fabryka Lokomotyw w Chrzanowie". Rok szkolny rozpoczęto jednak w wynajmowanych klasach Miejskiej Szkoły Powszechnej oraz salach budynku Towarzystwa Kasynowego oraz w pięciu klasach budynku własnego. Pomimo trudności lokalowych radością i optymizmem napawały prace przy budowie nowego skrzydła budynku.

 

W roku szkolnym 1923/24 większość lekcji odbywała się w budynku własnym, w którym mieściło się jedenaście sal i tylko w trzech klasach budynku Towarzystwa Kasynowego. Udało się oddać do użytku uczniów i nauczycieli sześć klas szkolnych w nowym budynku na I i II piętrze. Trwały prace nad odwodnieniem suteren i parteru w celu wykorzystania ich w roku przyszłym.

 

W kolejnych latach nastąpił dalszy rozwój zaplecza lokalowego szkoły. W roku szkolnym 1924/25 lekcje odbywały się w większości w budynku własnym, tylko jedna klasa uczyła się w Towarzystwie Kasynowym. W stosunku do roku ubiegłego budynek poszerzył się o warsztaty studenckie oraz kuchnię szkolną. Powstał projekt wybudowania sali przeznaczonej na większe zebrania oraz zaplanowano pomieszczenia na gabinety i pracownie.

 

W zapisach z roku 1925/26 wymienionych zostało 14 sal, kancelaria, sala konferencyjna, biblioteka, mieszkanie dyrektora i tercjana. Podkreślono fakt, że wszystkie zajęcia lekcyjne odbywają się w budynku własnym. Zapadła również ostateczna decyzja o budowie auli i wygospodarowaniu w nowym budynku pomieszczeń na pracownię fizyczno-przyrodniczą. Środkową część budynku udało się oddać do użytku w kolejnym roku szkolnym. Uroczyste otwarcie odbyło się 4 stycznia 1927 r. W nowym budynku zlokalizowano dwie kolejne sale szkolne, gabinet fizykalny oraz pracownię fizyczną.

 

W roku szkolnym 1928/29 wygospodarowano pomieszczenie na osobną salę rysunkową, a w następnym roku na gabinet filologiczny.

 

Rok 1930/31 przynosi zmiany dotyczące sali do śpiewu, gabinetu i pracowni przyrodniczej oraz gabinetu lekarskiego. Wszystkie zamiany zostały przeprowadzone w obrębie istniejącej już powierzchni lokalowej. Nowością było dobudowanie salki w celu pomieszczenia stale poszerzających się zbiorów przyrodniczych.

 

Wraz z upływem lat stan budynku głównego zaczął wymagać znacznych prac remontowych. Zostały one przeprowadzone w roku szkolnym 1931/32. Wyremontowano wtedy piece i uzupełniono instalację elektryczną. Z inicjatywy dyrektora Gimnazjum Stanisława Zbierskiego otwarto 27 lutego 1932 roku "Świetlicę". W późniejszym okresie nie zanotowano większych zmian. Pojawił się dodatkowy zapis dotyczący sali geograficznej, gabinetu filologii klasycznej, sali gimnastycznej i pokoju służbowego. Próbowano stworzyć gabinet neofilologiczny. Z dostępnych informacji wynika że do roku 1939 nie powstały nowe pracownie oprócz wydzielenia w pracowni fizycznej ciemni fotograficznej.

 

Specjalistyczne sale szkolne

 

Dyrekcja gimnazjum od samego początku jego istnienia czyniła starania o odpowiednie wyposażenie sal i gabinetów o charakterze specjalistycznym. Pomoce do gabinetu i pracowni przyrodniczej lub fizycznej prowadzono jeszcze przed zaadaptowaniem do tego celu odpowiednich pomieszczeń. W roku szkolnym 1920/21 prowadzono je i przechowywano w szafach na korytarzach szkolnych. Mimo trudności lokalowych zaplecze materiałowe do gabinetu przyrodniczego liczyło kilka akwariów i 362 okazy, obrazy i tablice. Na wyposażenie planowanej sali warsztatowej zakupiono trzy warsztaty stolarskie, jedną tokarkę i 86 narzędzi. Znalazły one miejsce w specjalnej pracowni wygospodarowanej w roku szkolnym 1921/22. Stan jej (oprócz powiększenia kompletu narzędzi do 90 sztuk) pozostał w kolejnych latach bez zmian.

 

W miarę rozbudowy budynku zwiększała się liczba sal specjalistycznych. W latach 1923/24 istniał już gabinet i pracownia fizyczno-chemiczna oraz gabinet i pracownia przyrodnicza. Pojawił się gabinet geograficzny, który w roku 1930/31 został połączony z gabinetem historycznym. Liczył około 134 pomocy naukowych. W roku szkolnym 1926/27 zaczął funkcjonować gabinet filologiczny.

 

Dane z ostatniego szczegółowo opracowanego roku szkolnego 1933/34 przynoszą informacje o istnieniu gabinetu filologii klasycznej, pracowni geograficznej, zaczątkach gabinetu neofilologicznego i przekształceniu pracowni przyrodniczej w pracownię biologiczną. Liczba okazów przyrodniczych, tablic i modeli wynosiła 1065 sztuk. Przybył model człowieka wykonany przez ucznia Edmunda Grabowskiego, okazy wypchane: tracza, nurogęsi, cietrzewia, sokoła kobczyka, szczura piżmowego, spreparowana czaszka konia, szkielet żaby, wykonane przez (wówczas akademika) Mieczysława Mazarakiego. Oprócz tego zgromadzono również drzewa skamieniałe z Kwaczały i Lipowca, alabastry z Żurawna i liczne okazy odcisków i zwęglonych roślin węglotwórczych. Ciekawostką w pracowni fizycznej było wydzielenie z niej ciemni fotograficznej przy Kółku Krajoznawczym im. Wincentego Pola.

 

W pracowni geograficznej miało swoje pomieszczenie Koło Ligi Morskiej i Kolonialnej, a przez pewien czas mieścił się również zespół " Straży Przedniej? oraz odbywały się zebrania innych organizacji szkolnych.

 

Opieka socjalna nad uczniami

 

W pracowni geograficznej miało swoje pomieszczenie Koło Ligi Morskiej i Kolonialnej, a przez pewien czas mieścił się również zespół " Straży Przedniej? oraz odbywały się zebrania innych organizacji szkolnych.

 

Bursa

 

Już w 1920 roku pojawił się pomysł rozwinięcia opiekuńczej działalności placówki i powołania do życia Dursy szkolnej. Zamysł ten udało się zrealizować w 1924 roku i l grudnia dokonano uroczystego otwarcia. Bursa dała mieszkanie 21 uczniom. Obowiązki prefekta pełnił ks. Antoni Feliks. Do powstania Bursy przyczyniła się głównie spółka "Zazal", ofiarując w tym celu dom parterowy z ogrodem.

 

Przez znaczniejsze datki pieniężne subwencjonowały Bursę niektóre zakłady przemysłowe takie jak: Elektrownia i Cementownia w Sierszy, Fabryka Bieli w Niedzieliskach, Wapienniki i Kamieniołomy w Krzeszowicach; przez dary w naturze: dwory w Balinie, Kroczymiechu, Pogorzycach, Dyrekcja Browaru w Tenczynku, JWP. doktor Kozłowski, weterynarz powiatowy Mandelbaum z Trzebini. Bursa przyjęła imię Stanisława Konarskiego. Z ramienia szkoły obowiązki prefekta pełnił ks. Jan Wolny.

 

W roku 1924/25 r. rozszerzono budynek. Wybudowano sypialnie i pokryto dach od strony wschodniej. Liczba wychowanków zwiększyła się do 30 uczniów. Bursa działała, jak i w późniejszych latach, dzięki kolejnym ofiarodawcom, których większość współuczestniczyła w jej zakładaniu. Dzięki nim Bursa zwiększała corocznie liczbę wychowanków. W roku szkolnym 1927/28 liczyła ich już 38. W tym również roku pojawiła się propozycja rozbudowy jej do 60 miejsc. Pomysł ten został częściowo zrealizowany w roku 1929/30, gdy przebudowano według zamierzonego planu dotychczasowy budynek Bursy, dobudowując cztery nowe sale i adaptując niektóre pomieszczenia starego budynku. (Liczby 60 wychowanków Bursa nie osiągnęła jednak nigdy). Ciekawostką kilku lat staje się wciągnięcie na listę wychowanków syna emigranta z Francji, co daje świadectwo prób powrotu nowych pokoleń Polaków do rodzinnych stron.

 

Po ks. Antonim Feliksie przez wiele lat istnienia Bursy funkcję jej prefekta i administratora pełnił wspomniany już wcześniej ks. Jan Wolny, prefekt gimnazjalny.


Świetlica

 

Powołana do życia 27 lutego 1932 roku z inicjatywy dyrektora gimnazjum Stanisława Zbierskiego uzupełniła swoim funkcjonowaniem działalność innych organizacji i instytucji socjalnych. Otwarcie jej odbyło się bardzo uroczyście w obecności dyrektora i grona pedagogicznego Gimnazjum. Po odegraniu "Brygady" i po słowie wstępnym opiekuna świetlicy, profesora Karola Hedwika, chór męskiej młodzieży odśpiewał szereg pieśni. Zaprezentowała się również orkiestra gimnazjalna. Odtąd zajęcia w świetlicy odbywały się raz w tygodniu. Czytano dzienniki, czasopisma naukowe, grano w szachy i warcaby.


Kuchnia studencka

 

Przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego działała kuchnia studencka. W roku szkolnym 1921/22 (wtedy pojawia się o niej pierwsza wzmianka) kierował niąprofesor Tadeusz Urbańczyk. Następnie przez wiele lat profesor Karol Hedwik. Corocznie korzystało z niej około 100 do 150 uczniów. Śniadania dla uczniów najuboższych subwencjonował Komitet Rodzicielski.